Al maanden voeren studenten, personeelsleden en academici actie voor een academische boycot tegen Israël. Onze petitie van Comac haalde al duizenden handtekeningen op. 

Ondertussen verbrak de rechtenfaculteit van de Universiteit Antwerpen de banden met de Bar-Ilan Universiteit in Israël. Waar de rectoren eerst riepen dat een universiteit zich niet mag uitspreken, beginnen de zaken eindelijk te bewegen. Hier zijn vijf redenen waarom een academische boycot noodzakelijk én mogelijk is.

1. Onze universiteiten zijn medeplichtig

In een eerder artikel en video legden we verschillende banden tussen Belgische en Israëlische universiteiten bloot. Het is duidelijk wat die doen: wapens ontwikkelen, rekruteren en personeel opleiden voor wapenbedrijven en het leger, onderzoek voor het leger doen, studiebeurzen voor soldaten en reservisten aanbieden. Ze spreken ook allemaal hun expliciete steun voor de acties van het IDF (Israeli Defence Forces) uit. Dat is gewoon keihard de genocide in Gaza en de jarenlange bezetting van Palestina steunen.

Wie met zo’n toxische partner samenwerkt, legitimeert dat zoiets allemaal normaal is. Meer nog, door samen onderzoek te voeren, help je die instellingen vooruit in hun onderzoek. Ook als dat onderzoek misschien niet over wapens of de bezetting gaat, halen ze er voordeel uit.

2. Onze universiteiten zijn hypocriet

Weet je nog toen de oorlog in Oekraïne begon? Toen veroordeelden alle universiteiten Rusland, en terecht. Ze braken alle banden met Russische universiteiten omdat die Poetin steunden. 

Waarom dan niet hetzelfde met Israël? Daar heeft de rector van de UA, Herman Van Goethem, een antwoord op: “Oekraïne was een geval apart. (...) Het gaat om een oorlog waarin België als Navopartner van nabij betrokken is. Dat conflict situeert zich bij ons, waarbij we dus resoluut partij kiezen.” Onthoud: als onze vijand Rusland oorlogsmisdaden begaat, treden we hard op, als onze bondgenoot Israël dat doet, is het blijkbaar oké.

Door alle banden met Israël zijn onze universiteiten in dit geval net zo goed betrokken partij. Ze hebben trouwens de mond vol van mensenrechten. Er is zelfs een mensenrechtentoets van de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR), waarmee samenwerkingen met bedrijven en instellingen worden bekeken. Dat document stelt duidelijk: “Als algemeen beginsel engageren de Vlaamse universiteiten zich om het respect voor de mensenrechten als vaste toetssteen te gebruiken in hun internationale werking.” De Israëlische universiteiten dragen duidelijk bij aan mensenrechtenschendingen. Aan onze universiteiten om te bewijzen dat de mensenrechtentoets meer is dan een vod papier, maar ook gevolgen heeft.

3. Israël bedreigt de academische vrijheid

Tegenstanders van een boycot zeggen weleens dat de academische vrijheid van Israëlische onderzoekers zo wordt ondermijnd. Ten eerste: een boycot is gericht tegen instellingen in z’n geheel, want die dragen structureel bij aan Israëls misdaden. Het is niet tegen individuele onderzoekers.

Maar nog belangrijker: het is Israël zélf die de academische vrijheid bedreigt. In januari blies Israël de Al-Israa Universiteit in Gaza op. Alle hoger onderwijsinstellingen zijn er vernietigd door Israëls terreur. In de Westelijke Jordaanoever vinden raids door het leger plaats op plaatsen zoals de Birzeit Universiteit. Israël vermoordde er studenten en academici. Experts spreken van ‘educide’: de systematische vernietiging van onderwijsinfrastructuur als oorlogswapen.

In Israël zelf worden kritische stemmen op de universiteiten het zwijgen opgelegd. De bekende Israëlische academicus Ilan Pappé sprak zich in 2005 uit voor een boycot tegen zijn land. De rector van zijn universiteit riep op hem te ontslaan en Pappé besloot om Israël voorgoed te verlaten. Daarnaast hebben 20% van de Israëliërs een Palestijnse afkomst, maar maakt slechts 1% onder hen deel uit van het academisch personeel. 9,8% van de mensen die afstuderen met een bachelor- en 4,5% met een masterdiploma zijn Palestijns. Met zo’n discriminatie kan je nauwelijks van academische vrijheid spreken.

4. Israël is bang van een boycot - dus het werkt

Israël is bang voor een boycot. Dat komt omdat het werkt. De apartheid in Zuid-Afrika is omvergeworpen door de strijd van Nelson Mandela en de miljoenen Zuid-Afrikanen. Maar ze kregen hulp van mensen wereldwijd. Artiesten die niet meer optreden in Zuid-Afrika, mensen die geen producten meer kopen, universiteiten en bedrijven die geboycot worden, sancties tegen de Zuid-Afrikaanse regering. De internationale druk heeft de apartheid mee omver geworpen. De Boycott, Divestment & Sanctions (BDS) beweging beroept zich op de ervaring van deze campagne om apartheidsstaat Israël te boycotten.

Israëls economie bestaat voor bijna 78,7% uit diensten. Israël exporteert vooral hoogtechnologische goederen, zoals machines-onderdelen, medische apparatuur, mechanische toepassingen en chemische producten. Israëls tweede exportproduct zijn geslepen diamanten, edelmetalen, juwelen en munten, waar zeer precieze technologie voor wordt gebruikt. Daar heb je universiteiten voor nodig. Als die geboycot worden, raak je Israëls economie. En daar worden ze nerveus van.

5. Een boycot is mogelijk!

Begin dit jaar besloot de rechtenfaculteit van de UA de banden met de Bar-Ilan Universiteit stop te zetten, na maanden van protest van studenten. Het kan dus! En er zijn nog zoveel banden: KU Leuven, UGent, UAntwerpen, VUB, UCL, ULB. Ze houden allemaal nog banden met Israël in stand. Alleen door druk uit te oefenen kunnen we een boycot afdwingen.

Op 14 februari komen in heel het land studenten op straat met het initiatief ‘Break Up With Israel'. Doe mee aan een protest op die dag. Teken onze petitie voor een academische boycot. We geven niet op, Free Palestine!