De Green Deal is het nieuwe plan van de Europese Commissie om de klimaatcrisis aan te pakken. Het plan wil zorgen voor een vermindering van de broeikasgassen van 50% à 55% tegen 2030. Dat zou volgens de Commissie voldoende zijn om de Europa tegen 2050 klimaatneutraal te maken. Maar zoals Greta Thunberg en 34 andere klimaatactivisten in een open brief zeggen, is dat nog veel te weinig. Volgens het IPCC, de klimaatorganisatie van de Verenigde Naties, is een vermindering van de broeikasgasuitstoot minstens 65% nodig. Alleen zo maken we nog een reële kans om onder 1,5°C opwarming te te blijven en tegen 2050 klimaatneutraal te worden. De Green Deal belooft ook om 100 miljard euro per jaar te spenderen aan de klimaattransitie. Maar de Europese Commissie geeft zelf toe dat er eigenlijk 260 miljard euro per jaar nodig is om haar eigen doelen te behalen. Het is duidelijk dat de Green Deal verre van ambitieus genoeg is.

Europees belastinggeld om multinationals te beschermen

De Green Deal lijkt eigenlijk vooral een cadeau voor multinationals te zijn. Het plan wil miljarden subsidies geven aan Europese bedrijven zodat zij groene technologieën gaan ontwikkelen om veel geld mee te verdienen. Daarnaast wil het een carbon border tax invoeren. Dat is een belasting op buitenlandse producten waarbij er veel CO2 is vrijgekomen tijdens de productie. Op die manier beschermt de Green Deal Europese bedrijven tegen buitenlandse concurrentie. Wat het plan in de realiteit dus doet, is de Europese multinationals belastinggeld geven zodat zij meer winst kunnen maken met nieuwe groene technologie. De visietekst van de Green Deal zegt openlijk dat de Europese Unie haar “concurrentievoorsprong” moet bewaren tegenover bedrijven van andere landen. In plaats van de klimaatverandering aan te pakken als een crisissituatie, gebruikt men het om bedrijven meer winst te laten maken.

Daarnaast schuilt er nog een gevaar in de Green Deal. Het plan wil onder onder andere de piste onderzoeken om Europees rekeningrijden in te voeren. Daarbij zouden mensen een bedrag betalen per kilometer die ze rijden met een voertuig dat CO2 uitstoot. Ook wil de Green Deal bekijken of op bepaalde vervuilende producten de btw kan worden verhoogd, zodat mensen er meer voor moeten betalen. Het probleem met die maatregelen is dat gewone mensen getroffen worden. Wie niet over geld beschikt om bijvoorbeeld per kilometer met de auto te betalen en geen alternatief met het openbaar vervoer heeft, wordt zo verder de armoede ingeduwd. Zo dreigen gewone mensen op te draaien voor een crisis die ze niet veroorzaakt hebben, maar wie poen heeft vervuilt gewoon verder.

Weg met het marktdenken

Het probleem met de Green Deal is dat het niet breekt met de logica van de markt. Op de markt concurreren bedrijven met elkaar om zoveel mogelijk winst te maken. Daardoor vervuilen bedrijven enorm veel, omdat ze zoveel en zo vuil mogelijk moeten produceren. Zo wijst een studie van de PVDA uit dat in België vijf bedrijven verantwoordelijk zijn voor 20% van de uitstoot, meer dan alle gezinnen samen. Het zijn die grote vervuilers die de hoofdoorzaak zijn van de klimaatverandering.

Nochtans is een echt ambitieuze Green Deal mogelijk. In de Verenigde Staten pleiten populaire authentiek linkse politici als Bernie Sanders en Alexandria-Ocasio Cortèz voor een Green New Deal. Ze stellen voor om duizenden miljarden te investeren in 100% hernieuwbare energie en mobiliteit tegen 2030. Het grote verschil met de Europese versie van de Green Deal, is dat de overheid zelf de investeringen doet in plaats van de winstlogica van de markt te volgen. Zo’n plan van publieke investeringen is ook sociaal rechtvaardig, want het treft de grote vervuilers en kan zo’n twintig miljoen banen creëren in de VS.

Leve de Red Green Deal

Ook de PVDA schuift haar eigen plan naar voren, een Red Green Deal. In die versie worden er bindende normen aan bedrijven opgelegd om hun broeikasgasuitstoot drastisch te doen dalen. Zo worden de grote vervuilers verplicht om elk jaar vijf miljard euro te investeren in een groene transitie. Het plan van de PVDA pleit ook voor ambitieuze en grootschalige overheidsinvesteringen in de energiesector en andere belangrijke sectoren. De Red Green Deal kan ervoor zorgen dat de uitstoot in ons land tegen 2030 zakt met 65% en we tegen 2050 klimaatneutraal zijn. Maar het raakt ook de grote vervuilers die de echte verantwoordelijkheid dragen, zonder asociale groene maatregelen te moeten nemen die de gewone mensen doen betalen.

We hebben een Red Green Deal nodig die de grote vervuilers aanpakt en sociaal en ambitieus is. Daarom is de Europese klimaatstaking op 5 maart zo belangrijk. Zoals Thunberg en co het verwoorden in hun open brief: “Tot dat jullie dit serieus nemen, blijven we op straat komen. Tot dat jullie dit serieus nemen, blijven we de wetenschap herhalen. Tot dat jullie dit serieus nemen, zullen we jullie zeggen om naar huis te gaan, de feiten te bestuderen en terug te komen tot jullie jullie huiswerk hebben gemaakt.”