Lokale verankering

De afgelopen weken waren er her en der al wat studenten te zien tussen de betogende scholieren, maar de officiële eerste afspraak – een heuse Valentijnsdate – voor studenten om de straten van Brussel in te palmen was op 14 februari. Uit alle studentensteden van het land gaven studenten gehoor aan die oproep. Over de omvang van de betoging bestaat wel wat discussie. De krant Le Soir telde aanvankelijk 20.000 jongeren aan de start van de betoging (onze eigen telling ging ook in die richting). De politie kwam even later echter met het cijfer 11.000, een absolute onderschatting. De politie gaf zelf bijvoorbeeld het cijfer 5.000 studenten voor het collectief vertrek naar de betoging vanaf de ULB, en zij vormden zeker niet de helft van de betoging.

Wat in elk geval niet ter discussie staat, is dat er naast de scholieren ook vele duizenden studenten van de partij waren. Dat betekent dat dit de start kan zijn van een grote studentenbeweging voor het klimaat. Daarvoor zal het nodig zijn om groot te denken en veel meer studenten te betrekken. Zij die erbij waren op Valentijn, kunnen nu elk in hun eigen hogeschool of universiteit ambassadeurs worden voor de beweging. Door zoveel mogelijk studenten aan te spreken in je eigen lessen, op sociale media, in de bibliotheek of zelfs in het nachtleven. Door zoveel mogelijk studentenkringen te betrekken en naar de studentenraden te stappen voor steun. Door flyers uit te delen, te speechen in de lessen en eventueel zelfs kleine of grote lokale acties te organiseren. Zo kan er een echt elan voor de klimaatbeweging ontstaan op zoveel mogelijk campussen.

Een studentenstrijd staat het sterkst, als zoveel mogelijk studenten inspraak hebben. De stem van gevestigde studentenorganisaties of politieke jongerenbeweging is zeer waardevol, maar het debat moet zo breed mogelijk gevoerd worden. De beste manier om een grote studentenbeweging op een democratische manier te organiseren, is via grote Algemene Vergaderingen. Daar kunnen de trekkers verkozen worden en kan iedereen mee stemmen over de volgende stappen.

Welke doelstellingen?

Het aanhoudend verzet van de scholieren, heeft ervoor gezorgd dat de eerste fase van de strijd al geslaagd is: het klimaat is bovenaan de politieke agenda geplaatst, in alle lagen van de samenleving denken mensen erover na, discussieert men erover en vormt ieder zijn standpunt. Daarop kan de studentenbeweging voortbouwen om de volgende stap te nemen: in welke richting moet het debat gaan om echt verandering af te dwingen voor het klimaat? Momenteel slaagt een klimaatsceptische partij als N-VA er bijvoorbeeld nog in om het debat in de Vlaamse media te domineren. Binnen de framing die zijn opleggen, valt geen oplossing te vinden voor de klimaatcrisis. Het is dus tijd voor de klimaatbeweging om zich de vraag te stellen: wat zijn onze doelstellingen? Welk soort maatregelen, welke visie verdedigen we? Wat eisen we eigenlijk van de politieke machthebbers?

Om een antwoord op die vraag te geven, kunnen we niet voorbij de cruciale vraag over wie verantwoordelijk is voor de vervuiling van onze planeet. Lange tijd hebben politici en bedrijfscampagnes ons voorgehouden dat iedereen schuldig is aan de klimaatverandering. Maar dat verhaal heeft ons geen meter doen opschieten. Vandaar dat Greta Thunberg de mondiale elite in Davos van antwoord diende: “Some people say that the climate crisis is something that we all have created. But that’s just another convenient lie. Because if everyone’s guilty then no one is to blame. And someone is to blame. Some people – some companies and some decision-makers in particular – have known exactly what priceless values they’re sacrificing to continue making unimaginable amounts of money.”

Wereldwijd komt amper 22% van de uitstoot van gezinnen, de rest van het bedrijfsleven. De multinationals [= grote bedrijven die actief zijn in meerdere landen, en vaak hoge winsten boeken ten koste van hun personeel en de planeet] alleen al zijn goed voor bijna de helft (47%) van de wereldwijde uitstoot. Zelfs binnen de individuele uitstoot is de sociale ongelijkheid enorm: de 10% rijkste individuen stoten 40 keer meer uit dan de armen. Hoe kan je dan zeggen dat iedereen evenveel verantwoordelijkheid draagt? Dat lijkt vooral een discours van de elites die niet willen dat er aan hun winsten wordt geraakt. Als de studentenbeweging kans van slagen wil hebben, zal ze vroeg of laat de pijlen moeten richten op de grote vervuilende multinationals en een sociaal rechtvaardig klimaatbeleid eisen dat niet alleen ambitieus is voor de vermindering van de uitstoot, maar ook van de ongelijkheid. De talrijke verwijzingen naar Greta Thunberg bij de stakende studenten en scholieren, tonen aan dat het potentieel bestaat om die richting uit te gaan.

Blijven mobiliseren!

De komende weken zullen we dus hopelijk lokale mobilisaties en Algemene Vergaderingen zien, en het debat voeren over de inhoudelijke breukpunten die de beweging naar voren moet schuiven. Maar natuurlijk heeft het geen zin om ellenlange discussies over eisen te voeren, als er geen actie wordt gevoerd om die eisen op te leggen. Tot nu toe hebben de klimaatmobilisaties niet enkel het debat opgewekt bij de bevolking, maar ook lichte paniek veroorzaakt bij het establishment. In Vlaanderen moest er zelfs al een minister opstappen. Het is alleen door druk te zetten van onderuit, dat er naar ons geluisterd zal worden. Blijven mobiliseren, blijven op straat komen is dus de boodschap. Onder druk, wordt alles vloeibaar.