Miljoenen mensen in meer dan honderdtwintig landen, op alle continenten, namen op 15 maart deel aan de Global Strike For Climate. In België kwamen meer dan 50.000 mensen kwamen op straat. En dat voor de tiende week op rij. In Zweden zit Greta Thunberg ondertussen aan week 30. We kunnen deze beweging nu wel historisch noemen. Alle grote veranderingen in de geschiedenis zijn er gekomen nadat het volk in beweging kwam. Met deze eerste wereldwijde klimaatstaking, zitten we op de goede weg om ook de klimaatuitdaging te overwinnen.
1. Tien weken staking
De eerste week waren ze met 3000. In Sint-Lucas in Gent kregen alle leerlingen een mail met de boodschap dat spijbelen om te betogen als ongewettigd afwezig zou gelden. "Voor dat bericht kwam, wisten wij niet eens dat er een betoging was. Misschien wilden ze ons met die mail net aansporen?", reageerde één van hen toen in Het Laatste Nieuws. Toch bleven de oude denkers overtuigd dat een preek zou helpen om hen terug naar school te sturen. “Ik ben geen fan van religieus fundamentalisme. Ook niet van klimaatfundamentalisme”, aldus Rik Torfs, voormalig rector van de KU Leuven. "De klimaatbetoging lijkt sympathiek, maar geïnfiltreerd door de PVDA en andere extremisten", tweette Geert Noels, de liberale econoom. "Bedankt om ons zo te onderschatten", antwoordden de jongeren en ze kwamen een week later terug met 12.000.
"Jongeren worden ernstig in hun ontwikkeling geschaad door al dat spijbelen”, preekte Peter De Roover, fractieleider van de N-VA. "Die eerste klimaatbetoging vond ik fantastisch. Die tweede betoging, oké, maar dan was het signaal gegeven", aldus Jinnih Beels (s.pa). Maar deze beweging wil niet één keer 'signaal' geven, ze gaat door tot er effectief iets verandert. We zijn ondertussen week 10 en vandaag waren we opnieuw met 35.000 in Brussel, 3000 in Antwerpen, 2500 in Mons, 3500 in Gent, 800 in Luik, 1500 in Hasselt, 300 in Leuven, 3300 in Louvain La Neuve, 300 in Dendermonde, 500 in Brugge. De staking is ondertussen uitgebreid van de scholieren, naar studenten, werkende mensen en zelfs grootouders voor het klimaat. Om een vergelijkbaar precedent te vinden, moeten we al teruggaan naar januari 1973 toen scholieren elke vrijdag naar Brussel afzakten om te protesteren tegen minister Paul Vanden Boeynants die de legerdienst wilde uitbreiden. Minister Vanden Boeynants moest zijn wetswijziging intrekken.
2. Over alle grenzen heen
Een vaak gehoorde drogreden tegen de klimaatbeweging is dat België als klein land geen impact heeft op de totale wereldwijde uitstoot. Dat klopt niet, ondanks onze bescheiden oppervlakte behoren we tot de top veertig van grootste vervuilers. Bovendien kan geen enkel land ontsnappen aan de klimaatrevolutie, overal moet het koolstofverslaafde kapitalisme plaats ruimen voor een duurzaam en rechtvaardig systeem. En beter vroeg dan laat.
Wat wel natuurlijk klopt, is dat de beweging internationaal moet gaan om het klimaat te redden. En dat is precies wat vandaag is gebeurd. Er werd vandaag gestaakt voor het klimaat op minstens 2052 plaatsen over heel de wereld, in minstens 123 landen, op alle continenten inclusief Antarctica. “Ik ben geboren in India, een grote vervuiler. Daar ligt niemand wakker van het klimaat. Als we willen slagen, moeten we eerst die landen mee krijgen” zei bijvoorbeeld Jinnih Beels (s.pa). Het zal haar verheugen om te horen dat er ook in India werd actiegevoerd.
Klimaatverandering stopt niet aan de landsgrenzen, en dus al helemaal niet aan de taalgrens. Jan Becaus (N-VA) mag in Doorbraak dan wel fantaseren dat "de klimatologische omstandigheden in Vlaanderen, Wallonië en Brussel totaal anders en de beleidsbehoeften totaal zijn", uit de grote peiling van Het Laatste Nieuws blijkt ook dat 82% van de Belgen vindt dat ons land genoeg heeft aan één klimaatminister.
3. Eenheid tussen vakbonden en klimaatbeweging
Ons land speelt een voortrekkersrol in deze beweging. België was één van de eerste landen waar de klimaatstakingen van de scholieren wekelijkse massamobilisaties teweegbrachten. Vandaag toont ons land opnieuw de weg. Terwijl het establishment er alles aan doet om de beweging voor meer koopkracht (vakbonden en gele hesjes) tegen de klimaatbeweging uit te spelen, lijken deze bewegingen elkaar steeds beter te vinden. Bart De Wever probeerde in zijn opinie voor De Morgen de schrik voor de klimaatrevolutie erin te jagen, door te hameren op liberale klimaatvoorstellen die inderdaad asociaal zijn: “Vliegtuigreizen, huisdieren, een haardvuur of zelfs een broodje smos, het lijkt straks alleen nog weggelegd voor wie het kan betalen” schreef hij. Maar het mocht niet baten.
Vandaag kwam de klimaatbeweging zij aan zij met de vakbonden op straat voor klimaatrechtvaardigheid. Uiteindelijk is het dezelfde winstlogica die aan de basis ligt van de uitputting van de natuur en de uitbuiting van de mensen. Enkel maatregelen die breken met deze winstlogica , zoals publieke investeringen in bijvoorbeeld openbaar vervoer, bieden echte oplossingen voor de klimaatcrisis. Marktoplossingen zoals eco-taksen hebben niet enkel weinig effect, ze zetten ook veel kwaad bloed bij lage en gemiddelde inkomens. De recente enquête van Test-Aankoop toont aan dat het voor twee op de drie gezinnen moeilijk is om te sparen. De klimaatrevolutie moet en zal sociaal zijn.
Een beweging van hoop
Acht maanden geleden zette een 15-jarig meisje zich met een bordje voor het Zweeds parlement: schoolstaking voor het klimaat. Toen ze, op haar acht jaar voor het eerst leerde over de klimaatverandering kon ze niet begrijpen waarom het probleem niet serieus werd aangepakt. Jarenlang had Greta Thunberg zich volledig afgesloten in haar gepieker. Tot ze besefte dat het geen zin had om zich zo te voelen, terwijl ze veel goede dingen kon doen met haar leven. En dus begon ze met haar klimaatstaking. "Je bent nooit te klein bent om iets te veranderen" vertelt ze in haar TED talk.
Over de hele wereld traden vandaag miljoenen mensen uit hun isolement en gepieker en kwamen in actie. Dat is een echte beweging van hoop. Tegen het valse pessimisme dat zegt dat er geen alternatief is, dat de dingen nu eenmaal zijn zoals ze zijn. Maar hoop staat ook tegenover het valse optimisme dat blind vertrouwen stelt in het systeem en grote veranderingen afwijst. Alle grote veranderingen in de geschiedenis zijn er gekomen nadat het volk in beweging kwam. Met deze eerste wereldwijde klimaatstaking, zitten we op de goede weg om ook de klimaatuitdaging te overwinnen. "Hoop is overal eens we beginnen te handelen" zegt Greta Thunberg. "Ik denk dat we nog maar het begin zien. Ik denk dat verandering aan de horizon ligt en mensen zullen opstaan voor hun toekomst."